Kościół i Klasztor na Świętym Krzyżu

Kościół i Klasztor na Świętym Krzyżu – wraz z przyjęciem przez Polskę chrześcijaństwa w 966 roku, na Świętym Krzyżu wzniesiono pierwszą świątynię pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Święty Krzyż noclegi

Świętokrzyski kościół i klasztor w swojej tysiącletniej historii był świadkiem wielu wydarzeń historycznych, wzlotów i upadków Ojczyzny i sam przeżywał lata pomyślności i rozkwitu, ale także opuszczenia i poniżenia. Wielokrotnie został okradziony i niszczony przez pożary, najazdy, ale również odbudowywany i powiększany. Opactwo zostało nazywane Świętym Krzyżem, dlatego że przechowywane tu są relikwie drzewa krzyża świętego, na którym to miał umrzeć Jezus Chrystus, podarowane w XI w. przez św. Emeryka, który był synem Stefana I, ówczesnego króla węgierskiego. Od tej pory stało się jednym z najważniejszych polskich sanktuariów, a także celem licznych pielgrzymek. W czasie kiedy panowała dynastia Jagiellonów, było to najważniejsze sanktuarium religijne w Królestwie Polskim. Aż siedmiokrotnie odwiedzał je Władysław Jagiełło, Tym , który dziesięciokrotnie przebywał w klasztorze był król Kazimierz Jagiellończyk, sześciokrotnie król Zygmunt Stary a trzykrotnie król Zygmunt August. Udając się na teren klasztorny wchodzimy przez bramę umiejscowioną w murze otaczającym klasztor i pochodzącym z XVII wieku. Między ową bramą z kościołem mieści się dzwonnica z 1777 roku. Krużganki klasztorne pochodzą z XV wieku, a na ścianie przylegającej do kościoła znajduje się również ołtarz, pod którym pochowane są doczesne szczątki benedyktynów. Obecny kościół został wybudowany w stylu barokowo-klasycystycznym zapewne w latach 1781-1806. Do kościoła dołączona jest obszerna zakrystia. Jej sklepienie jest kolebkowo-krzyżowe, a polichromia ukazuje sceny z życia świętego Benedykta i jego zakonu. Meble w zakrystii są intarsjowane. W 1777 roku ufundowane zostały przez opata Karskiego. Pod ziemią, a dokładniej w krypcie kaplicy Oleśnickich złożone jest zmumifikowane ciało, które przez długi czas zostało przypisywane Jeremiemu Wiśniowieckiemu. Badania naukowe zwłok z 1980 roku ostatecznie wykluczają to, że należały one do księcia. Szczątki są dostępne do oglądania przez zwiedzających. W podziemiach na uwagę także zasługują, eksponowane, zmumifikowane zwłoki nieznanego powstańca styczniowego z 1863 roku.